درس ادبیات کنکور
درس ادبیات کنکور
دفترچه سوالات عمومی کنکور، شامل ۱۰۰ سوال از ۴ درس است، هر درس تعداد ۲۵ سوال را به خود اختصاص می دهد. اما از بین این ۴ درس عمومی تنها یک درس، یعنی ادبیات است که ضریب ۴ دارد. اگر قصد برنامه ریزی زمانی برای پاسخگویی به سوالات دفترچه عمومی دارید اختصاص زمان ۱۸ دقیقه برای پاسخ دادن به ۲۵ سوال ادبیات یعنی حدود ۴۳ ثانیه برای هر سوال مناسب است.
آمار و ارقام درس ادبیات در کنکورهای سال های گذشته از نگاه استاد احمدی
در کنکور سراسری سال ۹۴ و در رشته تجربه چیزی بیشتر از ۵۰ درصد از کل داوطلبان به کمتر از ۲۰ درصد سوالات بخش ادبیات پاسخ صحیح داده اند.
کنکور سراسری سال ۹۵ رشته تجربی با ۴۶۵,۳۱۵ نفر داوطلب تعداد افرادی که به بالای ۷۰ درصد سوالات بخش ادبیات پاسخ صحیح داده اند کمتر از ۶۰۰۰ نفر بوده است. جالب است بدانید در کنکور این سال ۹ نفر موفق به دستیابی به درصد ۱۰۰ در درس ادبیات شده اند.
در کنکور سراسری سال ۹۶ رشته تجربی ۵۱۸,۴۱۹ نفر داوطلب در جلسه کنکور سراسری حضور داشتند که از این تعداد، ۴۷۷۹ نفر درصدهای بین ۷۰ تا ۸۰، ۱۸۴۷ نفر درصدهای ۸۰ تا ۹۰، ۳۰۹ نفر درصد های ۹۰ تا ۱۰۰ و ۴۷ نفر موفق شده اند به درصد سه رقمی ۱۰۰ دست پیدا کنند.
اگر کمی به این آمار دقت کنید متوجه خواهید شد که درس ادبیات می تواند چه سکوی پرتاب خوبی برای داوطلبان باشد. اگر داوطلب بتواند به یک درصد مناسب دست پیدا کند، با توجه به ضریب ۴ این درس، ادبیات می تواند روی تراز تاثیر فوق العاده ای بگذارد. در ادامه قسمت های مختلف درس ادبیات کنکور را مورد بررسی قرار می دهیم.
الف- املاء و لغت درس ادبیات کنکور
املاء و لغت تعداد ۵ سوال از ۲۵ سوال بخش ادبیات را دربر می گیریند. یعنی ۲۰ درصد از بخش ادبیات. علاوه بر ۵ سوالی که به طور مستقیم از بخش املاء و لغت مطرح می شوند مسلط بودن به این بخش می تواند برای پاسخگویی به سوالات بخش های آرایه های ادبی و همچنین قراوت معنایی کمک خیلی خوبی به داوطلب کند. از جهتی چون سوالات املاء و لغت ۵ سوال اول درس ادبیات هستند، پاسخ دادن به آنها می تواند انگیزه خوبی را در داوطلب ایجاد کند تا در ادامه آزمون به حس بهتری به سوالات پاسخ دهد. در ضمن با توجه به مطالب گفته شده، توصیه می کنیم اگر قصد دارید یک بخش از ادبیات را نخوانید و حذف کنید، آن بخش لغت و املاء نباشد.
در ادامه به بررسی تیپ های مختلف تست های لغت و املاء می پردازیم.
۱- تیپ های مختلف تست های لغت
- تست هایی که چند واژه از داخل یک متن را مشخص کرده اند و معانی واژه های مشخص شده را می خواهند، به مثال زیر که در کنکور سراسری تجربی سال ۹۱ مطرح شده است دقت کنید.
« زاهدان با سگ بازی نکنند ودست وجامه ی خود را از آسیب او صیانت واجب ببینند. بونصر نامه های رسیده را می فرستاد فرود سرای، به دست من و من به آغاجی خادم می دادم و خیرخیر جواب می آوردم . سلطان از آنجا که سطوت سلطنت است برنجید وگفت این طایفه ی خرقه پوشان امثال حیوان اند و اهلیت و آدمیت ندارند. کبوتران جمله در دام افتادند و صیاد شادمان گشت و گرازان به تک ایستاد»
۱) گزند-آرام آرام – هیبت- لیاقت- در کمین ایستاد
۲) تماس – پنهانی – شایسته – انسانیت – خرامید
۳) تماس – سریع – وقار – شایستگی – دویدن آغاز کرد
۴) صدمه – باسرعت – بزرگی – جوان مردی – خرامان دوید
- تست هایی که چند واژه (۴ یا ۵ واژه) خارج از جمله در صورت سوال آمده است و معنی درست تمام این واژه ها مورد سوال قرار می گیرند، به مثال زیر که در کنکور سراسری تجربی سال ۹۵ مطرح شده است، دقت کنید.
معنی واژه های «سموم – مصابیح – مهین – دهشت» به ترتیب کدام است؟
۱) سم ها – آسمانها – بزرگ – اضطراب
۲) باد سرد و کشنده – ستارگان – بزرگترین – ترس
۳) آفتها – کلیدها – بهترین – حیرت
۴) باد گرم و کشنده – چراغها – بزرگ – تعجب
- تست هایی که چند واژه در صورت سوال به همراه معنی آنها آورده شده است و سوال از شما می خواهد تا مشخص کنید معنی چند واژه نادرست نوشته شده است. در شمن تعداد لغاتی که در این بخش مطرح می شوند از بخش قبل بیشتر است. به مثال زیر که در کنکور سراسری تجربی سال ۹۵ مطرح شده است دقت کنید.
معنی چند واژه در مقابل آن غلط آمده است؟
(عبر کن: نگاه کن) (قاپوچی: دربان) (معهود: شادمان) (رفع کردن: شکایت کردن) (شهناز: گوشه ای از شور) (رضوان: دربان بهشت) (قهر: خشم)
۱) دو ۲) سه ۳) چهار ۴) پنج
- تست هایی که در هر گزینه تعدادی لغت همراه با معنی مطرح شدن و از شما خواسته می شود گزینه ای که تمام معنی ها درست هستند و یا گزینه ای که تمام معنی ها غلط هستند را پیدا کنید. به مثال زیر که در کنکور سراسری تجربی سال ۹۶ مطرح شده است دقت کنید.
معنی کدام گروه از واژه ها، «همگی» درست است؟
۱) (ناورد: پیکار)، (مصابیح: ستارگان)
۲) (خره: فروغ ایزدی)، (مهجور: متروک)
۳) (مهین: بزرگ ترین)، (دهش: سرگشتگی)
۴) (اشباح: سیاهیای که از دور به نظر می رسد)، (حضیض: نشیب)
۲- تیپ های مختلف تست های املاء در درس ادبیات کنکور
- تست هایی که یک متن به شما داده می شود و از شما خواسته می شود لغتی که دارای غلط املایی است را مشخص کنید، به مثال زیر که در کنکور سراسری تجربی سال ۸۷ مطرح شده است دقت کنید.
«درختی که در شورستان روید و از هر جانب آسیبی می یابد، نیکو حال تر از درویشی است که به مردمان محتاج باشد که مذلّت حاجت کار دشوار است و گفته اند که درویشی اصل بلاها و داعی دشمنانگی خلق و ذای لکننده ی روز و حمیّت است و هر که با پادشاهی که از دهشت هزیمت فارغ باشد، مخاصمت کند، مرگ را به حیلت به خویشتن راه داده باشد»
۱) داعی ۲) مذلت ۳) ذایل ۴) حمیّت
- تست هایی که یک متن به شما داده می شود و سوال از شما تعداد غلط های املایی موجود در متن را می خواهد. به مثال زیر که از کنکور سراسری تجربی سال ۹۰ مطرح شده است دقت کنید. همچنین این تیپ از سوال ها برای اکثر داوطلبان سخت ترین تیپ سوالات بخش املاء هستند.
در متن «عاجزتر ملوک آن است که از عواقب کارها غافل باشد و مهمات ملک را خوار دارد و هرگاه حادثهی بزرگ پیش آید، موضع حزم و احتیاط را محمل گذارد و از فرایض احکام جهان رسانیده شود.» چند غلط املایی وجود دارد؟
۱) یک ۲) دو ۳) سه ۴) چهار
- تست هایی که در هر گزینه یک بیت وجود دارد و سوال از شما می خواهد بیتی که (یا بیت هایی که) در آن غلط املایی وجود دارد، مشخص کنید. به مثال زیر که در کنکور سراسری تجربی سال ۹۷ مطرح شده است، دقت کنید.
در کدام بیت «غلط املایی» وجود دارد؟
۱) گه سبحه به دست و گاه زنار به دوش یارب چه کنم کیام و چه آیین دارم
۲) تا مه و مهر فلک والی روزند و شبند تا شب و روز جهان اصل ظلام است و ضیاست
۳) در خدمت جانانه کمر بسته ستادیم در ساحت میخانه سراسیمه دویدیم
۴) ای که ندیدی مقام عاشق و معشوق عزت منعم ببین و زلت سائل
- نکته: توجه داشته باشید که تیپ های مطرح شده مرسوم ترین تیپ های سوالات مطرح شده در بخش لغت و املاء هستند و تیپ های سوالاتی که کمتر مطرح شده اند و یا چندین سال است که در کنکور مرسوم نیستند در این لیست قرار ندادیم. به طور مثال تیپ سوالات جای خالی در بخش املاء. مثال زیر یکی از این تیپ تست ها است.
* واژه های کدام گزینه، به ترتیب برای گذاشتن در جاهای خالی عبارت زیر، مناسب است؟ «امیر گفت: بدان که این غلامی است که ………. است و صوتی خوش دارد. من این را به …….. خود فرستادم با اشتری چند، تا برای ما غلّه آرد؛ وی برفت و اندر راه ……… می کرد و اشتران می شتافتند تا به مدتی ……… این جا آمدند.» سراسری هنر ۹۰
۱) هادی- ضیاع- هدی- غریب ۲) حادی- ضیاء- حدی- قریب
۳) حادی- ضیاع- حدی- قریب ۴) هادی- ضیاء- هدی- غریب
ب) قرابت معنایی و تناسب درس ادبیات کنکور
بخش شیرین قرابت معنایی و تناسب یکی از پرتست ترین بخش های ادبیات کنکور است. قرابت معنایی و تناسب ۹ تست را در بر می گیرند و سوالات این بخش مفهومی تر از سایر بخش های ادبیات هستند و افرادی که از قدرت تحلیل بالاتری برخوردار هستند معمولا در این بخش نتیجه بهتری کسب می کنند. اشتباهی که خیلی از داوطلبان می کنند این است که سعی می کنند مبحث قرابت معنایی و تناسب را در یک مدت کوتاه یا یکی دو هفته مانده به کنکور جمع کنند. اما قرابت معنایی و تناسب از آن مباحثی است که برای ماندگاری نیاز است تا به صورت بلندمدت مطالعه شود. در ضمن قبل از اینکه به سراغ کتاب های کمک آموزشی بروید، حتما کتاب های درسی را به طور کامل مطالعه کنید و به آنها مسلط شوید.
در ادامه تیپ های مختلف سوالات مبحث قرابت معنایی و تناسب را مورد بررسی قرار می دهیم.
- تیپ های مختلف قرابت معنایی تناسب:
۹ سوال بخش قرابت معنایی و تناسب که ۳۶ درصد از کل سوالات ادبیات و زبان فارسی را در بر می گیرند، معمولا در ۵ تیپ متداول مطرح می شوند که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.
- تیپ ۱: سوالاتی که ۴ بیت به شما داده می شود و بیتی که از نظر مفهوم با سایر ابیات تفاوت دارد از شما خواسته می شود، به مثال زیر که از کنکور سراسر تجربی سال ۹۷ مطرح شده است دقت کنید.
مفهوم کدام بیت، با سایر ابیات، تفاوت دارد؟
۱) روزی هزار بار بخوانم کتاب صبر هوشم چو نیست لاجرم از بر نمی شود
۲) جز صبر تیر او را اندر جهان سپر نیست مرغی است صبر کاو را جز خیر بال و پر نیست
۳) صبر کن حافظ به سختی روز و شب عاقبت روزی بیابی کام را
۴) منشین ترش تو از گردش ایام که صبر گرچه تلخ است ولیکن بر شیرین دارد
- تیپ ۲: سوالاتی که یک بیت در صورت سوال داده می شود و از شما خواسته می شود در گزینه ها بیتی که با صورت سوال تناسب مفهومی دارد پیدا کنید. به مثال زیر که در کنکور سراسری تجربی سال ۹۷ مطرح شده است دقت کنید.
بیت زیر، با کدام بیت، ارتباط مفهومی دارد؟
۱) عاشقی را که چنین بادهی شبگیر دهند کافر عشق بود گر نشود باده پرست
۲) خامی و ساده دلی شیوهی جانبازان نیست خیری از بر آن دلبر عیابر بیار
۳) در کوی وفا چاره به جز دادن جان نیست یعنی که مجو در طلبش راه سلامت
۴) عشق در هر دل که شمع بی قراری برفروخت اولین پروانهاش مهر لب اظهار بود
- تیپ ۳: سوالاتی که یک عبارت در صورت سوال داده می شود و از شما خواسته می شود از بین گزینه ها گزینه ای که مفهوم آن با عبارت صورت سوال تناسب ندارد، پیدا کنید. به مثال زیر که از کنکور سراسری تجربی سال ۹۷ مطرح شده است دقت کنید.
مفهوم آیه شریفه «و یوثرون علی انفسهم لو کان بهم خصاصه» از همه ابیات دریافت می شوند، به جز:
۱) نامرادی در جهان باید ز شمع آموختن سوختن خود را و بزم دیگران افروختن
۲) این که گاهی می زدم بر آب و آتش خویش را روشنی در کار مردم بود مقصودم چو شمع
۳) در ره همت نباید بود «شیدا» کم ز شمع کز برای دیگران سوزد سراپا خویش را
۴) چون تمام شب نسوزم، چون نگریم تا سحر؟ در کمین خصمی چو باد صبح دارم همچو شمع
- تیپ ۴: سوالاتی که یک بیت در صورت سوال به شما داده می شود و از شما خواسته می شود مفهوم آن را بیابید. به مثال زیر که از کنکور سراسری تجربی سال ۹۷ مطرح شده است دقت کنید.
مفهوم بیت زیر، کدام است؟
«از دست رفته بود وجود ضعیف من صبحم به بوی وصل تو جان باز داد باد»
۱) عاشق، در اثر محو و فانی شدن در حقیقت، حیات دوباره می باید
۲) در تنگناهای سخت زندگی، توجه به معشوق (خدا) بهترین داروی درد است
۳) وقتی پیکر ناتوان خود را از آلودگی ها پاک کنیم، حقایق در ما منعکس می شود
۴) حجاب هایی که در اثر گناه برای ما ایجاد شده بود، از بین رفت و ما به وصل رسیدیم
- نکته: اگر به طور خیلی جزئی تر نگاه کنیم، تعداد تیپ های سوالات قرابت معنایی و تناسب به ۱۸ می رسد. اما درون مایه ۱۴ تیپ دیگر، همین ۴ تیپی است که به شما عزیزان توضیح دادیم. چرا که فرق های بسیار بسیار کوچکی با تیپ های اصلی مطرح شده دارند.
پ) آرایه های ادبی درس ادبیات کنکور
معمولا ۳ سوال از ۲۵ سوال ادبیات به بخش آرایه های ادبی اختصاص دارد، لازمه به دست آوردن یک درصد خوب در این بخش این است که داوطلب تست های زیادی را حل کرده باشد. در ضمن این بخش یکی از بخش هایی است که در صورت مسلط بودن به روش های رد گزینه می توانید از رد گزینه استفاده کنید و نتیجه خوبی کسب کنید.
- بهترین روش مطالعه آرایه های ادبی: در مرحله اول باید به مفهوم هر آرایه و درسنامه مربوط به آن مسلط شوید، در مرحله دوم به سراغ قسمت هایی بروید که اختصاصی این آرایه باشند. در مرحله سوم پس از زدن تست های اختصاصی هر آرایه، تعدادی تست ترکیبی-اختصاصی مطالعه کنید تا مطلب به طور کامل برایتان جا بیفتد. فراموش نکنید که تجزیه و تحلیل پاسخنامه، در هنگام مطالعه آرایه های ادبی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همچنین سعی کنید هر شب مقداری وقت برای مبحث آرایه های ادبی بگذارید و ۳ تا ۷ تست ترکیبی بزنید.
-
- تیپ های مختلف تست های آرایه های ادبی
- تیپ ۱: سوالاتی که یک بیت در صورت سوال داده می شود و از شما خواسته می شود گزینه ای که آرایه های ادبی موجود در بیت را آورده است، مشخص کنید. به مثال زیر که از کنکور تجربی سال ۹۷ مطرح شده است، دقت کنید.
آرایه های بیت زیر، در کدام آرایه ها، «تماما» درست آمده است؟
«بر روی چون مه از چه بتابی کمند زلف بازی به هیچ روی ز من روی بر متاب»
۱) مجاز ـ تشبیه ـ جناس ـ تشخیص ۲) تشبیه ـ ایهام ـ جناس تام ـ کنایه
۳) استعاره ـ ایهام ـ جناس تام ـ مجاز ۴) ایهام تناسب ـ استعاره ـ تناسب ـ واج ارایی
- تیپ ۲: سوالاتی که در صورت سوال نام تعدادی آرایه آورده شده است و از شما پرسیده می شود که این آرایه ها به ترتیب در کدام گزینه ها آمده است. به مثال زیر که از کنکور تجربی سراسری سال ۹۷ آورده شده است، دقت کنید.
آرایه های «استعاره، تشبیه، واج آرایی، کنایه و ایهام» به ترتیب، در کدام ابیات، آمده است؟
الف) ای عاقل اگر پای به سنگیت برآید فرهاد بدانی که چرا سنگ بریده است
ب) رحمت نکند بر دل بیچارهی فرهاد آن کس که سخن گفتن شیرین نشنیده است
ج) از دست کمان مهرهی ابروی تو در شهر دل نیست که در بر چو کبوتر نتپیده است
د) در وهم نیاید که چه مطبوع درختی پیداست که هرگز کس از این میوه نچیده است
هـ) آن کیست که پیرامن خورشید جمالش از مشک سیه دایرهی نیمه کشیده است
۱) د، ج، هـ، ب، الف ۲) الف، د، هـ، ج، ب
۳) د، الف، ج، هـ، ب ۴) هـ، د، ج، الف، ب
ت) تاریخ ادبیات
- تاریخ ادبیات بخشی است که ۲ تا ۳ تست را به خود اختصاص می دهد. این ۳ سوال از کتاب های درس ادبیات سال دوم تا چهارم طرح می شوند. هرچند تعداد ۴ تست با توجه به حجم زیاد تاریخ ادبیات کم است، اما در صورتی که با روش های مناسب و مرورهای منظم این بخش را مطالعه کنید، به راحتی می توانید به سوالات تاریخ ادبیات پاسخ دهید و ۱۲ درصد را به راحتی کسب کنید. در ضمن یکی از روش های جالب و کاربردی برای مطالعه تاریخ و ادبیات، کدگذاری است. به طور مثال برای کدگذاری آثار نظامی با کنار هم قرار دادن اولین حرف آثار، به کلمه ملخ ها می رسیم. م (مخزن الاسرار)، ل (لیلی و مجنون)، خ (خسرو و شیرین)، ه (هفت پیکر)، الف (اسکندرنامه)
ث) زبان فارسی درس ادبیات کنکور
- تعداد ۵ تا ۶ سوال از ۲۵ سوال بخش ادبیات کنکور را سوالات زبان فارسی به خود اختصاص می دهند، (۲۰ تا ۲۴ درصد). گرچه اکثر سوالات از بخش هایی مانند تکواژ و جمله و (مباحث مهمتر) می آیند، اما دیده شده است که از بخش های بیاموزیم و تاریخ ادبیات های کتاب زبان فارسی سوال مطرح شده است.
نکته: سوقت گیر ترین سوال در بین ۲۵ سوال ادبیات کنکور، سوالات مبحث تکواژ هستند، بنابراین در هنگام رسیدن به این سوالات، مدیریت زمان را در دستور کار خود قرار دهید.
شماره تماس جهت ارتباط با استاد احمدی و موسسه گیلنا ۰۹۱۲۸۳۷۵۷۰۲