درس فیزیک را چگونه مطالعه کنیم ؟
همه چیز درمورد درس فیزیک در اوج یادگیری
درس فیزیک را چگونه مطالعه کنیم که نتیجه بهتری کسب کنیم ؟
علم فیزیک، علم توجیه اتفاقات
علم فیزیک به اعتقاد خیلی از دانشمندان بزرگ تاریخ جهان، جذاب ترین شاخه علم است. شاید ساده ترین توضیح برای علم شیرین فیزیک اینگونه باشد: علم فیزیک، علمی برای مطالعه اتفاقات جهان هستی و توجیه آنها به وسیله یک سری رابطه های منطقی. اما شاید علم فیزیک همانقدر که شیرین و جذاب است، ترسناک باشد. چرا که هرچه بیشتر غرق این علم می شویم، بیشتر متوجه پیچیدگی های جهان می شویم، برخی از اکتشافات جالبی که بشر به کمک علم فیزیک توانسته به آنها دست پیدا کند، عبارتند از: توقف زمان در سرعت نور، درهم تنیدگی کوانتومی، تاثیرپذیری نور از گرانش، ماده تاریک، انبساط جهان، ماهیت انرژی گونه مواد، خاصیت دوگانگی موج و ذره ها و … اما همانطور که می دانید این اکتشافات بزرگ یک شبه انجام نشده اند و دانشمندان بزرگی، عمر خود را فدای آزمایش و تحقیق کرده اند تا امروزه علم فیزیک در این جایگاه قرار گیرد. بنابراین جالب است در ادامه به طور مختصر نگاهی به تاریخچه علم فیزیک و افراد برجسته این حوزه بیندازیم. همچنین پس از ارائه تاریخچه، بهترین روش های مطالعه درس فیزیک را به شما عزیزان آموزش می دهیم، تا پس از خواندن این مقاله هم با علاقه بیشتری درس فیزیک را مطالعه کنید و هم اینکه روش های هوشمندانه تری را برای مطالعه این درس به کار ببرید. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
تاریخچه ای مختصر از علم فیزیک
شاید اولین رد پاهای علم فیزیک را مانند خیلی از علم های دیگر، از جمله شیمی، بتوان در دوران زندگی انسان های نخستین جستجو کرد. اولین انسان ها همیشه با کنجکاوی، در صدد کشف خواص فیزیکی اشیاء اطراف بودند. اما اولین آثار مکتوب از علم فیزیک، چند صد سال بعد از انسان های نخستین نگاشته شد. به طور مثال تالس که با شنیدن اسم او شکل یک مثلث و روابط معروف منتسب به او در ذهن همه ما تداعی می شود، ۶ قرن قبل از میلاد مسیح زندگی می کرد و از پیشگامان علم فیزیک بود. یکی از کشفیات تالس، کشف خاصیت جذب کهربا ها بود. فیثاغورث یکی دیگر از دانشمندان معروف یونانی بود که تقریبا تمام عمرش را صرف تحقیق در علوم مختلف، از جمله فیزیک کرد و توانست به نتایج جالبی درباره صوت پی ببرد. ارسطو، تقریبا ۴ قرن قبل از میلاد مسیح به نتایج جالبی در حوزه کائنات الجو دست یافت که خیلی از آنها چراغ راه دانشمندان دیگر این حوزه شد. تقریبا ۱۰۰ سال پس از ارسطو، یعنی ۳ قرن قبل از میلاد مسیح، ارسطو به کمک فیزیک اختراعاتی مانند: جرثقیل، منجنیق، میزان الغلظه و پیچ ارشمیدوس را در تاریخ ثبت کرد. ارشمیدوس همچنین در حوزه سیالات تحقیقات بسیار زیادی انجام داد و موفق به ارائه تئوری های خیلی جالبی شد. بطلمیوس که یک منجم و ریاضی دان در یونان باستان بود، چیزی حدود ۵۰۰ سال بعد از ارشمیدوس و در قرن دوم میلادی، تحقیقات بسیار گسترده ای روی نور انجام داد. پس از بطلمیوس، تا مدت زیادی (تقریبا ۱۱۰۰ سال) یعنی تا قرن ۱۳ میلادی، تحقیقات چشمگیری در فیزیک انجام نشد و نتیجه خاصی به دست نیامد. البته محدود افرادی مانند محمدبن موسی بودند که یک سری تحقیقات انجام دادند و بعضا نتایج نسبتا جالبی به دست آوردند. در قرون وسطی علی رغم خفقان های موجود، برخی دانشمندان توانستند به کمک علم فیزیک اختراعات جالب توجهی داشته باشند. به طور مثال: آینه های صیقلی، عینک و قطب نما از اختراعات بسیار مهم این دوره بودند که منجر به اختراعات بیشتر در آینده شدند. پس از این اختراعات و در قرن شانزدهم، مباحثی مانند نور، ثقل و مغناطیس مورد توجه بسیاری از فیزیکدانان قرار گرفتند. در همین قرن بود که میکروسکوپ توسط جانسون اختراع شد و ژیلبرت کتابmagnefeکه در مورد الکتریک و مغناطیس بود منتشر کرد. در قرن هفدهم فیزیک وارد دوران جدیدی شد و گالیه اولین قدم ها را در فیزیک جدید برداشت. از مهم ترین اختراعات گالیله می توان به ترازوی آبی و دوربین نجومی اشاره کرد. یکی دیگر از نتایج مهمی که گالیله به دست آورد و شاید یکی از بهترین نتایج به دست آمده در تاریخ فیزیک بود، این بود که او پس از تحقیقات بسیار زیاد به این نتیجه رسید که خورشید مرکز منظومه شمسی است (برخلاف باور پیشینیان و مردمان آن دوره که معتقد بودند زمین مرکز منظومه شمسی است). توریچ لی دماسنج را اختراع کرد که از آن به عنوان میزان الهوا یاد می شود. اما یکی از مهمترین کشفیات، کشف جاذبه توسط نیوتون بود که بسیاری مفاهیم را دستخوش تغییراتی قرار داد. همانطور که می بینید قرن هفدهم، نتایج درخشانی را برای فیزیک دربر داشته است. در قرن هجدهم داشنمندی به نام دوفه، تحقیقات گسترده ای در حوزه الکتریسیته انجام داد و به نتایج خوبی رسید. اختراع بالون توسط برادران منگفلیه در همین قرن انجام شد. در قرن نوزدهم، فیزیک به طور گسترده ای وارد صنعت و کارخانجات شده بود. شاید مهمترین دستاورد فیزیک در این قرن، معرفی مبحث مغناطیس الکترینیکی بود که نتیجه تلاش های ارستد و آمپر بود، همچنین اختراع تلگراف و الفبای مورس در قرن نوزدهم انجام شدند. حالا که با تاریخچه مختصر از تاریخچه فیزیک آشنا شدید، بیایید نگاهی به فیزیک در کنکورهای سال های گذشته و روش های مطالعه درس فیزیک بیندازیم.
آمار و ارقام فیزیک در سال های گذشته از نگاه امیر مسعودی
فیزیک یکی از درس هایی است که خیلی ها از آن وحشت دارند، اما شاید اگر این افراد نگاهی به آمار و ارقام فیزیک در کنکورهای سال های گذشته بیندازند، دیگر نترسند. چرا که به این نکته پی می برند که تنها با پاسخ دادن به تعداد کمی از سوالات می توانند از درصد بسیار بالای رقبا پیشی بگیرند و به رتبه دلخواه خود نزدیک شوند. تعداد ۵۱۸۱۴۹ داوطلب در جلسه کنکور سراسری تجربی سال ۹۶ حضور داشتند که از این تعداد، کمتر از ۱۹۰۰ نفر توانستند به بالای %۷۰ از سوالات پاسخ صحیح دهند. در کنکور سراسری تجربی سال ۹۷، ۵۶۹۹۴۸ نفر داوطلب در کنکور شرکت کردند که از این تعداد کمتر از ۲۵۰۰ نفر موفق شدند به بالای %۷۰ سوالات پاسخ صحیح دهند.در ادامه قصد داریم بهترین روش های مطالعه درس فیزیک را به شما ارائه دهیم :
حالا نوبت میره به اینکه درس فیزیک را چگونه مطالعه کنیم ؟
روش های مطالعه درس فیزیک
یکی از بزرگترین اشتباهات در مواجهه با درس فیزیک این است که این درس را یک درس فرمول محور و حفظی در نظر بگیرید، اما فیزیک یک درس مفهومی است و تا زمانی که با روش های اصولی مطالعه آن آشنا نباشید، نمی توانید آن را به خوبی درک کنید.
در ادامه چند تا از روش های مطالعه درس فیزیک را برای شما آماده کرده ایم.
۱- در ابتدای ترم نگاهی کلی به سرفصل های درس فیزیک داشته باشید:
در ابتدای ترم سعی کنید با یک نگاه کلی به سرفصل های کتاب و توضیحات ارائه شده برای هر بخش، مسیری که در طول ترم در پیش خواهید داشت را بررسی کنید. شما با این کار، خود به خود با فصل هایی که اصلی تر هستند و سایر فصل ها با آنها مرتبط هستند آشنا می شوید و می توانید در برنامه ریزی ها وقت بیشتری را به این تیپ فصل ها اختصاص دهید. همچنین از یادداشت هایی که برای دانش آموز و یا معلم در کتاب آورده شده است، غافل نشوید.
۲- با %۱۰۰ آمادگی در کلاس آماده شوید:
عده ای از یادگیری در کلاس غافل می شوند و تصور می کنند که تمام یادگیری باید بعد از کلاس اتفاق بیفتد. البته یادگیری بعد از کلاس هم بسیار مهم است (که جلوتر به آن اشاره می کنیم). اما تصور کنید که اگر از زمان ۶-۷ ساعته ای که در مدرسه و کلاس حضور دارید، برای فراگیری و توجه به مطالب استفاده کنید، چه نتیجه فوق العاده ای برایتان خواهد داشت. بنابراین سعی کنید از زمانی که در کلاس حضور دارید، نهایت استفاده را ببرید. همچنین در صورتی که در کلاس مدرسه بخشی از درس را هرچند به صورت سطحی و نه کامل یاد بگیرید، بهره وری مطالعه بعد از کلاس خیلی بیشتر می شود.
۳- قبل از کلاس درس فیزیک را چگونه مطالعه کنیم :
پس از پایان هر جلسه، از استاد یا معلم بپرسید که مبحث جلسه بعد چیست تا بتوانید یک روز قبل از جلسه بعد، آن مبحث را پیشخوانی کنید. دقت داشته باشید که یک پیشخوانی سطحی از تیترها و زیرمجموعه ها و تصاویر کافی است، همچنین از سرفصل های مختلف، برای خود سوال ایجاد کنید و سعی کنید اگر این مباحث، ارتباطی با مباحث قبل دارند، آن ارتباط را بیابید. در ضمن در این پیشخوانی ها لازم نیست نکته ای را هایلایت کنید، چرا که شاید استاد یا معلم تاکیدی روی آن نداشته باشند.
۴- در کلاس درس فیزیک را چگونه مطالعه کنیم :
الف) سعی کنید از ابتدا تا انتهای جلسه در کلاس حضور داشته باشید. خیلی از دانش آموزان و دانشجویان ابتدای کلاس را به دلیل دیر رسیدن و انتهای آن را به دلیل خستگی از دست می دهند. در صورتی که بخش های ابتدا و انتهای کلاس، مهمترین بخش ها هستند و اساتید و معلم ها مهمترین نکات را در ابتدا و انتهای کلاس مطرح می کنند.
ب) همیشه در هنگام در تدریس معلم یا استاد، یک برگه برای یادداشت برداری داشته باشید و تمام نکات مهم و سوال هایتان از استاد را روی آن یادداشت کنید. تا بعد از کلاس از استاد بپرسید. همچنین برخی نکات هستند که استاد روی تخته نمی نویسد، اما درباره آنها توضیح می دهد. از یادداشت کردن اینگونه نکات غافل نشوید.
ج) از سوال پرسیدن احساس خجالت نکنید. شاید برایتان جالب باشد که بدانید به سوال برخوردن در هنگام حضور در کلاس، نکته امیدوارکننده ای است. چرا که سوال داشتن نشانه این است که مغز شما با مبحث مربوطه درگیر شده است. همچنین سوالی که شما می پرسید، شاید سوال چندین نفر دیگر در کلاس باشد. در ضمن شما با سوال پرسیدن در پیشبرد هرچه بهتر کلاس، به معلم یا استاد کمک می کنید.
۵- بعد از کلاس درس فیزیک را چگونه مطالعه کنیم :
۱- تا می توانید مسئله حل کنید. مطمئن باشید که اگر ساعت ها و ساعت ها به مرور و حفظ کردن فرمول های یک مبحث اختصاص دهید، باز هم بدون حل مسئله، تلاشتان هیچ فایده ای نخواهد داشت. چرا که در بیشتر از %۹۰ مفاهیم فیزیک، با حل مسئله اتفاق می افتد. در نتیجه اگر می خواهید از فیزیک نتیجه بگیرید، تا می توانید مسئله حل کنید و اصلا از فیزیک نترسید.
۲- مطالعه فعال داشته باشید. سعی کنید در هنگام مطالعه از مطالبی که می خوانید، در ذهنتان سوال بسازید تا مغزتان بیشتر با موضوع درگیر شود. همچنین با این روش، تمرکز شما روی مبحث افزایش پیدا می کند.
۳- ساعاتی را به مطالعه فیزیک اختصاص دهید که بیشترین آمادگی ذهنی را داشته باشید. اگر آمادگی ذهنی و جسمی کامل نداشته باشید، نمی توانید از پس مسائل پیچیده و مفهومی فیزیک بربیایید.
۴- در هنگام مطالعه فیزیک، گاهی اوقات وقفه ایجاد کنید و سعی کنید مسائل و مطالبی را که خوانده اید، به یاد بیاورید. با این روش هم مقداری استراحت می کنید، هم مطالبی که خوانده اید را دوباره مرور می کنید.
۵- بلافاصله پس از خواندن درسنامه یک مبحث به سراغ مسائل بروید. فراموش نکنید که اگر این کار را نکنید، مطالعه درسنامه تقریبا بی فایده خواهد بود.
۶- در بیشتر موارد نمودارها و جدول های کتاب به درک بهتر مبحث کمک می کنند. بنابراین به راحتی از نمودارها نگذرید و آنها را برای خودتان تجزیه و تحلیل کنید.
۷- بعد از اینکه به یک مسئله و مفاهیم موجود در آن مسلط شدید، سعی کنید همان مسئله را در زمان محدود حل کنید، تا سر جلسه های امتحان و جلسه کنکور به مشکل زمانی برنخورید.
۸- در هنگام مواجه شدن با مسئله آن را حل شده فرض کنید. با این روش اعتماد به نفس شما بالاتر می رود.
شماره تماس جهت ارتباط با اوج یادگیری و امیر مسعودی ۰۹۱۲۸۳۷۵۷۰۲